
Eğitimini tasarım alanında sürdüren bireylerin çoğu teorik eğitiminin yanında pratik eğitime oldukça ihtiyaç duyar. Ne yazık ki ülkemiz eğitim sistemin de pratiğe oldukça az yer verilir. Yaşamını kazanmak isteyen tasarım öğrencileri ise dışarıdan işler aramaya başlar. İş alsalar dahi ilk aşamada oldukça zor bir aşamadan geçerler çünkü pratik tecrübeleri yoktur. Bu yazımızda uygulayacakları tasarım işleri için tasarımcılar için “ 8 Aşamada Tasarım Süreci Nasıl İşler? “ i derledik. Öncelikle temel bilgi ile başlamakta yarar var. Tasarım Nedir? Tasarım Süreci Nedir? Tasarımcı Nasıl Yetişir? sorularına cevap arayacağız.
- Tasarım Nedir?
- Tasarım Süreci
- Fikir Oluşturma Süreci
- Araştırma Süreci
- Konsept Oluşturma Süreci
- Değerlendirme Süreci
- İyileştirme Süreci
- Uygulama Süreci
- Geribildirim Süreci
- Kontrol Süreci Son Söz
Tasarım Nedir?
Tasarım oldukça farklı şekillerde tanımlanabilen bir olgudur. Yapılacak hiçbir tanım tamamı ile nesnel bir tanım haline gelemez. Genel varsayımlara baktığımız da tasarım, kullanıcın ihtiyaçları doğrultusunda işlevsel ve estetik talepleri içerecek şekilde gerçekleştirilecek çözümlerdir.
Bu tanımı içerisinde tasarım olgusunu barındıran birçok disiplin çok farklı şekilde tanımlayabilir. En yalın ve açıklayıcı tanımı olarak göstermemiz mümkündür.

Tasarım Süreci
Her ne kadar tasarımı gerçekleştirirken, tasarımcının entelektüel seviyesinin çok etkili olması gerekse de izlenmesi gereken kimi adımlar vardır. Bu adımları atlamak, verimli bir tasarımı çıktısını atlamak anlamına gelebilir. Entelektüel düzeyde kendini yetiştiren bireyler tasarım çalışmasına başlarken, verimli sonuç almak adına, belirli aşamalardan geçmeleri gerektiğinin farkındadır. Fakat günümüz de entelektüel gelişim dahi bireyle için gereksiz atfedilmek ile beraber, yaptım oldu, mantığı ile çalışan tasarımcıların mevcut olduğunu unutmamak gerekir.
Tasarım süreçlerini iyice özümseyerek çalışmaya özen gösterin ama şunu da unutmayın bir tasarımcı nasıl yetişir? gibi soruları zihninizde hep yenileyin ve bu yönde araştırmalarınızı aralıksız sürdürün.
Şimdi değerli okur, senin için sıraladığımız tasarım süreçlerine geçelim.

1.Fikir Aşaması (Varsayım Noktası)
Tasarım neredeyse her şey için gerekli olan bir olgudur. Çünkü ihtiyaç neticesinde ortaya çıkar devamında estetik kaygılar güdülür. Ana fikri problem çözmek olunca ilişki de bulunmadığı bir yer kalmıyor. Hayatımızın her bölümünde gibi sorunlar ile karşılaşıyor ve bunlara çözüm üretiyoruz. Estetik kaygılar ise aslında bir zorunluluktur. Her ne kadar kimi çevreler tarafından yadırgansa dahi insan hem küçük hem büyük ölçekte estetik kaygıya sahip bir varlıktır. Psikolojisi ve sosyolojisi estetik kaygı güdülmeden ortaya konulan eserlerde, uzun vadede onarması güç bilişsel sorunlar ortaya çıkarabilir.
Tasarımda Fikir aşamasında sadece zihnimizde oluşturduğumuz düşünceler olaya hakimdir. Herhangi bir eskiz aşamasına henüz geçilmez. Sorun özümsenir ve onun ile birlikte yaşanmaya başlanır. Aynı zamanda geçmişte oluşturduğumuz bilgi haznemiz ile fikir aşamasında daha hızlı ve kalıcı çözümler sunmamız kolaylaşır.

2.Araştırma Aşaması
Zihnimiz de sorun ile bir süre yaşadıktan sonra artık onunla ilgili bilinçsiz bir şekilde bilinçaltımız da düşünmeye başlarız. Herhangi bir yerde içeceğimiz bir kahve dahi, herhangi bir bağı olmayan sorunumuza çözüm üretmemize olanak sağlayabilir. Devamında tasarımcı, sorun üzerine birçok kaynak tarayarak araştırma yapar. Benzer ya da aynı sorunlar için üretilmiş tasarımları önce ayıklar ardından detaylı olarak inceler. Son olarak tasarımcı, tüm araştırma, analiz ve örnek tasarımları bir rapor haline getirir. Bu sayede çizeceği yol haritasının ilk aşamasını tamamlamış olur.

3.Konsept Oluşturma
Birinci ve ikinci aşamalar da sergilediği tasarım gelişiminin ilk meyvesini bu aşamada alır. Sayın okur, konsept oluşturmada sana vereceğimiz tavsiye şudur; Tasarımı bırak ve biraz kendi yaşamına dön! İnsan zihni sürekli bir konu hakkında düşünmeye başladığı zaman kendine ket vurmaya ve stres yaşamaya başlar. Oluşturduğunuz rapor ile zihninize bu sorunu tanımladınız. Şimdi yaşamınıza geri dönün ve bilinçaltınızda zihninizin sorunu çözmesini bekleyin. –Ara sıra bu konuda düşünebilirsiniz-
Tasarımcı oluşturduğu tasarım fikirlerini yavaş yavaş hiçbir zaman yanından ayırmadığı tasarımcı eskiz defterine karalamaya başlar. İlk eskizler bu sayede oluşur. Eskizler ortaya koydukça süreç hızlanır ve çok daha iyi sonuçlar kısa sürede çıkmış olur. Eskizlerin büyük kısmı tamamlandıktan sonra konsept projesine geçilir. Çoğu zaman 2 ila 3 arası konsept projesi üretilmiş olur. Konsept projeleri değerlendirme süreci için sunum halini alır.

4.Değerlendirme Süreci
Tasarımı talep eden birey ya da bireylere oluşturulan konseptler sunularak birinde karar kırılır. Bu tarz sunumlar genellikle sancılı geçebilir. Sancılı geçmemesi adına aynı zamanda tasarım talebinde bulunan birey ya da bireyleri de iyi analiz etmeniz gerekir. İhtiyacı çok iyi kavrayıp, talep eden tarafından estetik kaygılarını özümserseniz ortaya koymuş olduğunuz konsept tasarımları arasında hangisini seçeceğiniz konusunda fikir alışverişinde bulunursunuz. Son olarak seçilen konsept projesi hakkında bir konuşma yapılır. Bu konuşma da tasarımı talep eden taraf size daha önce belirtmediği bir konuda istekte bulunabilir.

5. İyileştirme Süreci
Alınan kritikler sonucunda, tasarım ekibi kendi arasında bir toplantı gerçekleştirir. Değişime uğrayan veya ilk kez belirtilen istekler sıralanır ve analiz edilir. Analizlerin konsepte nasıl entegre edilebileceği tartışılarak, beyin fırtınasına gidilir. Alınan son kararlar tasarıma uygulanır ve son tasarım hazırlanır. Bu genellikle uygulama gerçekleşecek olan tasarımın son halidir. Tasarım son kez işverene sunularak onay alınır.

6.Uygulama Süreci
Belki de en sancılı süreç olarak uygulama sürecini sayabiliriz. Bu kısımda oluşturulan tüm aşamalar vücut bulur. Tasarım ekibi tecrübeli ise bu aşama da çözümler üretmek zor olmayacaktır fakat yeni yeni tecrübe kazanan tasarımcıların en çok zorlandığı aşama budur. Kağıt ve teknoloji üzerinde tasarımları oluşturmak hızlı ve kolaydır. Sizin asıl tasarımcı olup olmadığınızı uygulamanızın kalitesi belirler. İşverene tanıttığınız tasarıma çok yakın neredeyse birebir aynını ortaya koyması beklenir.
Devreye uygulayacağınız tasarımın malzemesi, ölçüleri, ortaya konuş şekli girer. Yeni tecrübe sahibi olmaya başlayan tasarımcılar için öneri; Tecrübe sahibi kişiler ile bol bol tartışmaları ve araştırma hiçbir aşamada bırakmamaları gerekir.

7.Geribildirim Süreci
Tasarım aşamasının son sürecine geldik. Bu aşamada tüm tasarım ortaya konulmuştur. Tasarımcının göğsünün kabaracağı veya yüzünün kızaracağı aşama budur. Tasarım, işveren ve kullanıcılar tarafından eleştirilere maruz kalır. Kimi olumlu eleştiridir kimi olumsuz. Çoğunlukla, geri bildirimler ışığında tasarım ekibi iyileştirmelere gider.

8.Kontrol Süreci
İyileştirilmiş olan tasarım belirli zaman aralıklarında kontrol edilmeye devam eder. Bu sayede değişen Dünya ile birlikte uygulanan tasarım da gelişir ve büyür.
Kimi tasarımcıların yaptığı en sık hata budur.

Son söz
Her ne kadar 8 Aşamada Tasarım Süreci Nasıl İşler? Konusuna değinmiş olsak da anlaşılacağı üzerine tasarım süreci hiç bitmez. Bir döngü halinde devam eder. Tasarım kaynaklı bu aşamalar arası geri dönüşler yaşanabilir.
Önceki Tasarım Nedir? yazısını okumak için tıklayınız.